Chăn nuôi gia súc tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức do khí hậu ẩm ướt. Khí hậu này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây ra các bệnh thường gặp ở gà như sổ mũi, viêm phổi, sốt phát ban, v.v. Tuy nhiên, hầu hết các bệnh này đều có thể được phòng ngừa hiệu quả. Người chăn nuôi cần nắm vững kiến thức y khoa và tiêu chuẩn chăn nuôi để giảm thiểu thiệt hại cho toàn đàn. Hãy cùng chúng tôi khám phá 9 bệnh thường gặp ở gà!
Tổng quan về bệnh thường gặp ở gà
Gà là loài vật nuôi dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường và vi sinh vật. Các bệnh thường gặp ở gà có thể chia thành ba nhóm chính:
- Bệnh truyền nhiễm: Do virus, vi khuẩn gây ra, dễ lây lan nhanh trong đàn.
- Bệnh ký sinh trùng: Do giun sán, ve, mạt, bọ chét…
- Bệnh dinh dưỡng và môi trường: Do thiếu khoáng, vitamin hoặc do thời tiết thay đổi đột ngột.
Nhận biết sớm triệu chứng của từng bệnh giúp người nuôi kịp thời xử lý, tránh thiệt hại nặng nề.
Coryza – Sốt truyền nhiễm
Lý do :
Vi khuẩn Haemophilus paragallinarum (hoặc Avibacteria paragallinarum)
Triệu chứng:
Bệnh Coryza gây suy hô hấp ở gà. Bệnh này không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi trên toàn thế giới. Triệu chứng dễ nhận thấy nhất là sổ mũi, sưng mặt và khó thở. Điều này dẫn đến tình trạng lờ đờ, kém ăn và giảm sản lượng trứng.
Phương pháp phòng ngừa:
- Xây dựng nơi trú ẩn chắn gió để ngăn mưa, rò rỉ và ẩm ướt
- Xịt thuốc khử trùng thường xuyên 2 đến 3 lần một tháng
- Dinh dưỡng bổ sung tăng sức đề kháng
Cách điều trị:
Nguồn tin từ sm66 cho biết: Nếu gà có dấu hiệu bị sổ mũi, người chăn nuôi phải cách ly ngay lập tức. Cơ quan y tế địa phương sẽ tiêm kháng sinh và kiểm tra sức khỏe tổng thể của đàn. Các loại kháng sinh được sử dụng là Moxcolis, Amoxy và Nexymix.
Bệnh ORT – Nhiễm trùng đường hô hấp
Lý do:
Vi khuẩn Ornithobacterium rhinotracheale
Triệu chứng:
Đây là một bệnh thường gặp ở gà, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao. Gà bệnh có các triệu chứng như hắt hơi, khó thở, sốt cao, chậm lớn và giảm sản lượng trứng.
Phương pháp phòng ngừa:
- Giữ chuồng trại sạch sẽ bằng Nano Silver trong lĩnh vực chăn nuôi.
- Đảm bảo thông thoáng và thay lớp lót trấu thường xuyên để tránh nấm mốc.
- Cải thiện dinh dưỡng và bổ sung hữu cơ như Megacid L, Megacid L+
Cách điều trị :
Những người tham gia đá gà sm66 chia sẻ: ORT thường gặp vào mùa mưa. Việc sử dụng kháng sinh gặp nhiều khó khăn, một phần do tình trạng kháng kháng sinh ở vật nuôi. Do đó, trước khi dùng kháng sinh cho gà, người chăn nuôi phải hạ sốt cho gà. Kháng sinh thường được sử dụng trong 2 đến 3 ngày để điều trị bệnh. Các loại kháng sinh tiêu chuẩn bao gồm kháng sinh thảo dược cho vật nuôi, chẳng hạn như Moxcin Vet 50…
Bệnh Gumboro – Viêm túi hoạt dịch nguy hiểm
Lý do :
Virus thuộc họ Birnaviridae (virus RNA sợi đôi)
Triệu chứng:
Gà có thể chết ngay sau thời gian ủ bệnh khoảng hai ngày. Gà bệnh có các triệu chứng như chán ăn, ủ rũ, lông xù, v.v. Các dấu hiệu cấp tính bao gồm tiêu chảy với phân trắng, có bọt và có máu. Nhiều con gà cắn hậu môn và chết.
Phương pháp phòng ngừa:
- Giữ chuồng trại chăn nuôi sạch sẽ bằng Nano Silver. Liều dùng: 100 ml/200 đến 400 m² sàn.
- Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng
Cách điều trị:
Bệnh Gumboro hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất là tăng cường hệ miễn dịch cho gà. Kháng thể kháng KTG chứa glucose K+, paracetamol và vitamin C giúp cơ thể gà sản sinh các chất miễn dịch.
Bệnh lỵ gà – Dịch bệnh bùng phát ở gà Đông Tảo, gà chọi, chó rừng và gà lùn
Lý do :
Virus Newcastle
Triệu chứng:
Bệnh này thường gặp ở các trại gà Đông Tảo và hiện chưa có thuốc chữa. Gà mắc bệnh thường có biểu hiện khó thở, ho, mờ mắt, đi ngoài phân lỏng lẫn máu, run chân và mất ý thức.
Phương pháp phòng ngừa:
- Giữ nhà kho sạch sẽ.
- Tiêm kháng thể Gumboro vào ngày thứ 5 để tăng cường miễn dịch
Cách điều trị:
Bổ sung vitamin B, C và khoáng chất giúp gà đào thải độc tố nhanh hơn. Người chăn nuôi có thể sử dụng kháng sinh như Genta-costrim, Colidox-plus,… tùy theo liều lượng và hướng dẫn của cơ sở y tế.
Bệnh đốm đen – Bệnh lý ở ruột thừa và gan gia cầm
Lý do :
Ký sinh trùng Histomonas Meleagridis
Triệu chứng:
- Chân không vững và run rẩy
- Lông toàn thân
- Tiêu chảy phân vàng lẫn máu
- Đầu con gà có màu tím.
- Dấu hiệu của chứng chán ăn và suy dinh dưỡng
Phương pháp phòng ngừa:
Để phòng ngừa bệnh đốm đen, chuồng trại phải được vệ sinh sạch sẽ theo tiêu chuẩn. Trong chăn nuôi, dung dịch nano bạc giúp tiêu diệt ký sinh trùng và vi khuẩn có hại. Cũng nên rắc vôi bột vào sân để phòng ngừa trứng ký sinh trùng.
Cách điều trị:
Thuốc trị mụn đầu đen hiệu quả là metronidazole (50-60 mg/kg thể trọng/ngày), dimetridazole, ronidazole và ipronidazole. Người nuôi tiêm liên tục các loại thuốc này cho gà trong 3-5 ngày. Ngoài ra, các dưỡng chất trong Mega Men còn giúp điều trị các bệnh do vi khuẩn E. coli gây ra.
Bệnh ruột non – Viêm phế quản truyền nhiễm
Lý do:
Virus corona
Sự biểu lộ :
Bệnh gây ra nhiều triệu chứng khác nhau trong quá trình phát triển của gà. Ở gà con khoảng một tháng tuổi, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 40%. Gà con bị nhiễm bệnh có các triệu chứng như ho, thở khò khè, chảy nước mũi và khó thở.
Bệnh dễ phát hiện hơn ở gà mái đẻ. Sản lượng trứng giảm đáng kể, có thể lên đến 70%. Chất lượng trứng cũng bị ảnh hưởng, vì bệnh làm tổn thương đường hô hấp của gà mái, khiến gà mẹ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho trứng.
Phương pháp phòng ngừa:
- Xịt khử trùng chuồng trại bằng dung dịch Nano Silver trong chăn nuôi hoặc Megacid L
- Thức ăn bổ sung cho gà thịt với Megacid L (Thành phần: Kiến ≥ 30%, Axit lactic 7%, Axit citric 20%, Axit phosphoric 10% và các muối axit khác 5%)
Cách điều trị :
Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh IB. Khi gà bị bệnh, người chăn nuôi phải áp dụng các biện pháp giải độc và duy trì môi trường sạch sẽ cho đàn gà. Mega Men là một loại enzyme tiêu hóa giúp giảm các bệnh do E. coli, Salmonella và Clostridium gây ra.
Bệnh sốt phát ban – Một căn bệnh phổ biến ở gà công nghiệp và gà mái đẻ
Lý do:
Vi khuẩn Salmonella
Triệu chứng:
Triệu chứng bệnh ở gà khác nhau tùy theo độ tuổi và loại gia cầm. Gà 8-10 ngày tuổi có biểu hiện ủ rũ, chân khô, hậu môn có dịch nhầy, chướng bụng và kém ăn. Gà mái đẻ trứng kém chất lượng, đẻ nhiều trứng non và dễ vỡ.
Phương pháp phòng ngừa:
- Đảm bảo vệ sinh chuồng trại, nguồn nước và nguồn thức ăn
- Xịt thuốc khử trùng 2 đến 3 lần một tháng bằng dung dịch Nano Silver vào khu vực sinh sản
- Thực phẩm bổ sung Mega Men giúp ngăn ngừa vi khuẩn Salmonella
Cách điều trị:
Phương pháp điều trị hiệu quả nhất là sử dụng vitamin và chất điện giải như Amilyte hoặc Unisol 500. Pha loãng 1 đến 2 gam/lít nước để gà có thể uống.
Bệnh Marek – Khối u ở gan, phổi và nội tạng
Lý do :
virus herpes
Triệu chứng:
Dấu hiệu của bệnh Marek xuất hiện trên nhiều bộ phận của cơ thể gà. Virus herpes gây ra những khối u lớn ở các cơ quan nội tạng như gan, phổi, lách và ruột. Những khối u này phát triển và chèn ép các dây thần kinh, gây liệt chân và mù. Gà chết do mất nước thường có một chân duỗi về phía trước và chân còn lại duỗi về phía sau.
Phương pháp phòng ngừa:
- Sử dụng vôi và chất khử trùng để tiêu diệt vi khuẩn
- Giữ đàn gà cách xa nhau để ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh.
- Cách ly gà bệnh khỏi gà khỏe mạnh
Cách điều trị:
Hiện tại chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh Marek ở gà. Khối u không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu. Khi khối u phát triển đủ lớn, nó sẽ làm suy yếu các cơ quan nội tạng của gà.
Viêm ruột hoại tử – Bệnh phổ biến
Lý do :
Vi khuẩn Clostridium perfringens nhóm A và C
Triệu chứng:
Khi gà bị nhiễm loại vi khuẩn này, chúng sẽ đi ngoài phân có máu. Phân có chứa chất nhầy, màu trắng vàng và lẫn với sợi máu. Gà thường chán ăn và chết đột ngột. Nguy hiểm hơn nữa, các biện pháp điều trị tiêu chảy đều không hiệu quả.
Phương pháp phòng ngừa:
- Vệ sinh chuồng trại để tránh bụi bẩn và vi khuẩn từ phân gia súc.
- Xịt khử trùng thường xuyên bằng Nano Silver và Megacid L
- Sử dụng vắc-xin theo hướng dẫn. Tránh lạm dụng kháng sinh vì có thể gây kháng thuốc.
Cách điều trị:
Bệnh viêm ruột hoại tử chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do đó người chăn nuôi phải cách ly gà bệnh để điều trị. Việc kiểm tra toàn bộ đàn gà nếu phát hiện mầm bệnh cũng rất quan trọng. Các chất dinh dưỡng có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn bao gồm Linco 25%, Chlotetra và Sulfatrimix. Người chăn nuôi trộn trực tiếp các chất này vào thức ăn cho gà bệnh. Thời gian duy trì từ 3 đến 5 ngày liên tục.
Cách phòng ngừa bệnh thường gặp ở gà hiệu quả
Để đàn gà phát triển khỏe mạnh, người nuôi cần áp dụng đồng bộ các biện pháp sau:
- Tiêm phòng đầy đủ: Theo lịch vắc xin của thú y (Newcastle, Gumboro, đậu gà, cúm…).
- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ: Khử trùng định kỳ bằng vôi bột, iodine, hoặc Benkocid.
- Quản lý đàn khoa học: Không nuôi gà quá dày, tách riêng gà mới nhập chuồng ít nhất 7 ngày.
- Chăm sóc dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp khẩu phần cân đối, thêm vitamin và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng.
- Theo dõi sức khỏe thường xuyên: Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần xử lý sớm để tránh bùng dịch.
Các bệnh thường gặp ở gà thường gây thiệt hại nghiêm trọng cho vật nuôi. Một số bệnh cần dùng thuốc đặc trị. Tuy nhiên, một số bệnh do vi khuẩn nguy hiểm gây ra lại không thể chữa khỏi. Do đó, vệ sinh chuồng trại và cung cấp dinh dưỡng hợp lý là những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa. Người chăn nuôi nên tránh lạm dụng kháng sinh và ưu tiên áp dụng các phương pháp hữu cơ để dần thay thế kháng sinh trong chăn nuôi, tránh tình trạng kháng thuốc và các vấn đề về điều trị bệnh.
