Người hâm mộ bóng đá chắc chắn sẽ biết luật thay người trong bóng đá. Nếu bạn chưa cập nhật thông tin về luật này, vui lòng đọc bài viết của chúng tôi để tìm hiểu thêm.
Lịch sử hình thành luật thay người
Theo tin tức từ xn88, luật thay người được FIFA chính thức giới thiệu vào năm 1958 tại Giải vô địch bóng đá thế giới (World Cup) Thụy Sĩ. Trước đó, bóng đá chơi theo nguyên tắc “11 người từ đầu đến cuối”, không cho phép thay thế cầu thủ bị chấn thương, dẫn đến nhiều trận đấu bị gián đoạn hoặc bất công. Ban đầu, chỉ cho phép thay một cầu thủ do chấn thương, và trọng tài phải xác nhận qua báo hiệu từ ban huấn luyện. Đến năm 1965, Liên đoàn Bóng đá Anh (FA) mở rộng thành hai lần thay người mỗi hiệp, nhưng FIFA vẫn giữ giới hạn nghiêm ngặt.
Những năm 1970 chứng kiến sự nới lỏng dần dần. Tại World Cup 1970 ở Mexico, FIFA cho phép hai lần thay người mỗi trận, bao gồm cả lý do chiến thuật. Điều này đánh dấu bước ngoặt, khi huấn luyện viên bắt đầu sử dụng thay người để thay đổi cục diện trận đấu thay vì chỉ cứu vãn chấn thương. Đến thập niên 1980-1990, số lần thay người tăng lên ba, trở thành chuẩn mực ở hầu hết các giải đấu lớn như Premier League, La Liga và Champions League. Tuy nhiên, quy định vẫn yêu cầu danh sách thay thế giới hạn (thường 3-5 người dự bị), và cầu thủ ra sân không được quay lại.
Sự thay đổi lớn xảy ra vào năm 1994 tại World Cup Mỹ, khi FIFA cho phép năm người dự bị thay vì ba, phản ánh nhu cầu bảo vệ sức khỏe cầu thủ trong điều kiện thi đấu khắc nghiệt. Luật này dần lan tỏa toàn cầu, nhưng vẫn giữ ba lần thay người chính thức đến năm 2020.
Quy đinh về luật thay người trong bóng đá
Theo tham khảo từ những người tham gia thể thao xn88, luật thay người trong bóng đá chỉ được áp dụng khi trọng tài chính quyết định tạm dừng trận đấu và trọng tài biên nhận được tín hiệu thay người. Tiếp theo, biển báo thay người được giơ lên và lúc này trọng tài chính ra hiệu cầu thủ cần thay phải rời sân và cầu thủ dự bị phải vào sân.
Trong thời gian nghỉ giữa hiệp, huấn luyện viên có thể thay người, nhưng phải thực hiện nhanh chóng. Trọng tài sẽ xem xét và quyết định có cho phép hay không.
Nếu thời gian thay người đã hết mà cầu thủ mới vẫn chưa vào sân, trọng tài sẽ bắt đầu lại trận đấu bằng quả phát bóng lên, ném biên hoặc đá phạt góc.
Luật thay người trong bóng đá có những quy định cụ thể về việc thay người và thay thế cầu thủ. Cầu thủ dự bị muốn vào sân hoặc rời sân phải tuân theo quyết định của trọng tài. Cầu thủ dự bị chỉ được vào sân sau khi cầu thủ bị thay ra đã rời sân. Nếu cầu thủ vào sân mà không có quyết định của trọng tài mà ghi bàn, bàn thắng sẽ không được công nhận.
Quy định thay người trong một đội gồm 11 cầu thủ
Hiện nay, trong các giải đấu chuyên nghiệp với đội hình 11 người, FIFA quy định các quy tắc thay người trong đội hình này như sau:
Trước đây, FIFA chỉ cho phép tối đa 3 lần thay người trong các trận đấu 11 người. Tuy nhiên, FIFA gần đây đã thay đổi luật, cho phép mỗi đội được thay tối đa 5 lần trong 90 phút của trận đấu. Nếu một đội chưa sử dụng hết số lần thay người trong 2 trận đấu chính thức, họ có thể sử dụng quyền thay người đó trong hiệp phụ, nếu có.
Luật thay người trong bóng đá – các trận giao hữu
Theo luật của FIFA, các đội bóng được phép thay tối đa 6 cầu thủ trong các trận giao hữu. Tuy nhiên, quyết định của trọng tài vẫn là bắt buộc để việc thay người này được thực hiện. Theo luật thay người trong bóng đá giao hữu, cầu thủ vi phạm khu vực thi đấu sẽ bị xử phạt nghiêm khắc. Trọng tài có thể dừng trận đấu để cảnh cáo hoặc đuổi cầu thủ này khỏi sân. Đội đối phương có thể được hưởng một quả đá phạt gián tiếp tại vị trí trọng tài dừng trận đấu để thực hiện việc thay người. Nếu bàn thắng được ghi trong trận đấu do tác động của người ngoài cuộc hoặc cầu thủ vào sân mà không được trọng tài cho phép, bàn thắng đó sẽ không được công nhận.
Những sự thay đổi đã thay đổi lịch sử bóng đá
Việc thay người trong bóng đá là chuyện thường tình. Cầu thủ có thể yêu cầu thay người do vấn đề sức khỏe, hoặc do huấn luyện viên thay đổi chiến thuật. Dưới đây là một số trường hợp thay người được ghi nhận trong lịch sử bóng đá.
MU tại Champions League mùa giải 1998-1999
Ole Solskjaer là một ví dụ điển hình về một cầu thủ dự bị thành công. Trong trận đấu đầu tiên cho MU, Solskjaer đã vào sân từ ghế dự bị và ghi một bàn thắng cho đội bóng. Trong toàn bộ sự nghiệp tại MU, ông đã ghi được 29 bàn thắng khi vào sân từ ghế dự bị. Solskjaer rất thích quan sát trận đấu từ bên lề để tìm ra điểm yếu của đối thủ. Bàn thắng quan trọng nhất của ông sau khi vào sân từ ghế dự bị là trong trận đấu với Bayern Munich, nơi ông ghi bàn ở phút 90+3 để ấn định chiến thắng 2-1 trong trận chung kết Champions League 1998-1999. Đó là một màn lội ngược dòng kinh điển trong lịch sử bóng đá. Đặc biệt hơn nữa là bàn gỡ hòa ở phút 90, cũng từ một cầu thủ dự bị.
Giải vô địch bóng đá thế giới 2014
Tại World Cup 2014, Mario Goetze đã làm nên lịch sử khi ghi bàn thắng duy nhất trong trận chung kết World Cup. Goetze vào sân ở phút 88 và ghi bàn thắng quyết định ở phút 113, mang về chức vô địch World Cup thứ tư cho đội tuyển Đức.
Cũng tại World Cup 2014, trong trận tứ kết giữa Hà Lan và Costa Rica, ở phút 120+1, Louis van Gaal đã khiến nhiều người bất ngờ khi thay thủ môn Jasper Cillessen bằng Tim Krul. Sự thay đổi này đã khiến Costa Rica bối rối và Tim Krul cuối cùng đã cản phá thành công 2 quả phạt đền, đưa Hà Lan vào bán kết. Huấn luyện viên Van Gaal đã được người hâm mộ khen ngợi sau sự thay đổi người bất thường của mình.
Tác động của luật thay người đến chiến thuật và trò chơi
Luật thay người mới đã cách mạng hóa chiến thuật bóng đá hiện đại. Các huấn luyện viên như Pep Guardiola (Man City) hay Jurgen Klopp (Liverpool) thường sử dụng “siêu dự bị” – những cầu thủ như Erling Haaland hay Mohamed Salah vào sân phút 60 để bùng nổ. Ở World Cup 2022, Argentina của Lionel Messi tận dụng năm lần thay người để lội ngược dòng trước Hà Lan ở tứ kết, với các pha thay đổi then chốt từ phút 65.
Về mặt thống kê, theo Opta, tỷ lệ bàn thắng sau phút 75 tăng 15% kể từ 2020, nhờ các tiền đạo dự bị tươi sức. Đội hình sâu trở thành yếu tố quyết định thành bại, buộc các CLB đầu tư vào học viện trẻ. Tuy nhiên, nó cũng tạo bất bình đẳng: các đội giàu như Real Madrid hay PSG có lợi thế với dàn sao dự bị, trong khi đội nhỏ khó cạnh tranh.
Đối với cầu thủ, luật khuyến khích đa năng hóa – một hậu vệ có thể chơi nhiều vị trí, dễ dàng thay thế. Nó cũng giảm chấn thương dài hạn, theo nghiên cứu của UEFA, khi xoay tua giúp phục hồi tốt hơn. Người hâm mộ hưởng lợi từ trận đấu hấp dẫn hơn, với ít “chết” trận đấu hơn.
Thách thức và triển vọng tương lai
Dù tiến bộ, luật thay người vẫn đối mặt thách thức. Gián đoạn tăng nhẹ làm chậm nhịp độ, và một số giải như Serie A thử nghiệm bốn lần để cân bằng. Công nghệ như theo dõi GPS có thể dẫn đến quy định động, ví dụ giới hạn dựa trên thể lực thực tế. FIFA cũng thảo luận về “thay người vĩnh viễn” cho thủ môn hoặc giới hạn theo hiệp.
Trong tương lai, với bóng đá châu Á và châu Phi phát triển, luật có thể điều chỉnh theo khí hậu và thể lực địa phương. Việt Nam, với V-League áp dụng năm lần từ 2021, chứng kiến các trận đấu kịch tính hơn, như HAT trick của Nguyễn Tiến Linh từ ghế dự bị.
Bài viết trên tóm tắt chi tiết luật thay người trong bóng đá cho bạn. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, vui lòng đọc các bài viết khác của chúng tôi. Sự ủng hộ của bạn là động lực để chúng tôi tiếp tục cập nhật những tin tức mới nhất trên cổng thông tin.
