Gà bị chướng diều là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở gà chọi và gà nuôi thả vườn. Khi bị chướng diều, diều gà căng phồng, thức ăn hoặc nước uống ứ đọng, ảnh hưởng đến tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý sẽ giúp gà phục hồi nhanh, hạn chế rủi ro sức khỏe và duy trì khả năng phát triển của đàn.
Khái niệm gà bị chướng diều
Theo SV388, gà bị chướng diều xảy ra khi thức ăn hoặc nước uống bị giữ lại trong diều, không thể xuống dạ dày và ruột để tiêu hóa. Diều gà khi này thường căng, mềm hoặc cứng bất thường, có thể kèm mùi hôi. Biểu hiện điển hình gồm:
- Gà mệt mỏi, lờ đờ, ít vận động.
- Bỏ ăn hoặc ăn rất ít.
- Uống ít nước.
- Diều phồng to, sờ vào thấy cứng hoặc mềm khác thường.
Nguyên nhân có thể do thức ăn khó tiêu, ăn quá nhiều, nhiễm khuẩn, nấm men hoặc tắc nghẽn đường tiêu hóa. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến gà suy nhược hoặc tử vong.
Nguyên nhân gà bị chướng diều
Gà bị chướng diều có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến bệnh lý hoặc chế độ ăn uống:
Nguyên nhân do bệnh
Nếu gà bị chướng diều kèm theo các triệu chứng ủ rũ, phân trắng xanh, diều cứng hoặc mềm bất thường, có thể gà đang mắc bệnh Newcastle (gà rù) hoặc bệnh nấm diều:
- Bệnh Newcastle: Gà có biểu hiện bỏ ăn, lờ đờ, phân trắng xanh. Bệnh gây virus tấn công hệ tiêu hóa và hô hấp, làm diều ứ đọng thức ăn.
- Bệnh nấm diều: Gà vẫn ăn nhưng trong miệng xuất hiện mảng trắng, niêm mạc miệng loét. Nguyên nhân do nấm men gây viêm nhiễm và chướng diều.
Nguyên nhân do thức ăn và chế độ nuôi
Trong trường hợp gà chướng diều nhưng vẫn khỏe mạnh, không đi ngoài bất thường, nguyên nhân thường do thức ăn và chế độ nuôi:
- Ăn quá no hoặc thức ăn khó tiêu (thức ăn khô, cứng, nhiều tinh bột).
- Thiếu chất xơ, khiến quá trình tiêu hóa chậm lại.
- Uống ít nước hoặc uống không đều, dẫn đến thức ăn ứ trong diều.
- Ăn nhiều nhưng nhai không kỹ, thức ăn không đủ trộn nước bọt để tiêu hóa.
Cách chữa gà bị chướng diều
Cách chữa phụ thuộc vào nguyên nhân gây chướng diều. Nếu gà mắc bệnh thì cần dùng thuốc hoặc tiêm vaccine; nếu gà chỉ bị chướng diều do thức ăn, có thể áp dụng các phương pháp dân gian để cải thiện tiêu hóa.
Trị gà chướng diều do bệnh Newcastle (gà rù)
Hiện không có thuốc đặc trị cho bệnh Newcastle, do đó biện pháp chủ yếu là phòng và hỗ trợ tăng sức đề kháng:
- Tiêm vaccine Newcastle để cơ thể gà tạo kháng thể chống lại virus.
- Cung cấp nước sạch tự do, pha thêm chất điện giải, B-Complex, hoặc đường Gluco để gà duy trì năng lượng và sức khỏe.
- Bổ sung men tiêu hóa trong thức ăn để giảm ứ đọng và hỗ trợ diều tiêu hóa.
Trị gà chướng diều do nấm diều
Trường hợp phát hiện mảng trắng trong miệng gà, dùng thuốc trị nấm diều là cách hiệu quả nhất. Bạn có thể dùng các loại thuốc như Fungicid kết hợp T Colivit, theo hướng dẫn thú y. Thường sau 4 ngày điều trị, gà sẽ hồi phục.
Trị gà chướng diều do thức ăn và nước uống
Với gà khỏe nhưng chướng diều do chế độ ăn uống, có thể áp dụng các phương pháp dân gian sau:
- Dùng gừng: Giã nhuyễn 1 nhánh gừng nhỏ, pha với nước ấm, dùng xi lanh bơm trực tiếp vào diều 3 lần/ngày. Gừng giúp kích thích tiêu hóa và làm mềm thức ăn ứ đọng.
- Dùng mật ong: Pha mật ong với chút nước ấm, bơm vào diều buổi chiều tối, giúp sát khuẩn và hỗ trợ tiêu hóa.
- Xả diều thủ công: Dùng ống nhỏ bơm nước vào diều cho căng, dốc ngược gà, vỗ nhẹ để thức ăn ứ đọng chảy ra ngoài. Lặp lại 4-5 lần, sau đó cho gà ăn gừng và tỏi 2 lần/ngày để kích thích tiêu hóa và giảm chướng diều.
Lưu ý khi chăm sóc gà bị chướng diều
- Phân biệt rõ nguyên nhân: Nếu gà bị bệnh, ưu tiên dùng thuốc và tiêm vaccine; nếu do thức ăn, dùng phương pháp dân gian.
- Đảm bảo gà uống đủ nước và có chế độ ăn cân đối, nhiều chất xơ, tránh thức ăn cứng khó tiêu.
- Theo dõi tình trạng gà sau 1-2 ngày điều trị để đảm bảo chướng diều không tái phát.
- Giữ môi trường nuôi sạch sẽ, tránh lây nhiễm bệnh từ gà khác.
Gà bị chướng diều là tình trạng thường gặp nhưng nếu xử lý đúng cách, gà có thể hồi phục nhanh chóng. Việc xác định nguyên nhân là bước quan trọng nhất: nếu do bệnh, cần dùng thuốc và tiêm vaccine; nếu do thức ăn, phương pháp dân gian kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống sẽ giúp gà khỏe mạnh trở lại. Luôn chú ý theo dõi sức khỏe gà và áp dụng biện pháp chăm sóc phù hợp để duy trì đàn gà khỏe mạnh và năng suất cao.
