Ném biên là một trong những tình huống bóng chết quen thuộc nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong chiến thuật bóng đá hiện đại. Dù diễn ra thường xuyên, không phải ai cũng hiểu đúng về quy định, kỹ thuật thực hiện hay các lỗi dễ mắc phải trong ném biên. Đặc biệt, câu hỏi “ném biên có bắt việt vị không?” luôn là chủ đề gây tranh luận với nhiều người hâm mộ.
Bài viết dưới đây tổng hợp và giải thích chi tiết theo Luật Bóng đá do Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (IFAB) và FIFA ban hành, bản cập nhật gần nhất. Nội dung được trình bày đầy đủ, mạch lạc nhằm giúp người đọc dễ nắm bắt: định nghĩa ném biên, kỹ thuật thi đấu, luật việt vị liên quan, lỗi thường gặp và ứng dụng ném biên trong chiến thuật thực tế.
Ném biên là gì trong bóng đá?
Ném biên (Throw-in) là một tình huống bóng chết, được áp dụng khi quả bóng đã vượt hoàn toàn ra ngoài đường biên dọc của sân thi đấu – dù bóng đang lăn trên mặt sân hay bay trên không. Tại thời điểm đó, đội bóng chạm bóng cuối cùng trước khi bóng ra ngoài sẽ mất quyền kiểm soát và đội đối phương sẽ được hưởng quyền ném biên.
Quy tắc xác định bóng ra ngoài biên trong luật thi đấu được định nghĩa rõ: bóng phải vượt hoàn toàn (100%) qua vạch biên – tương tự nguyên tắc bóng qua vạch cầu môn xác định bàn thắng. Nếu một phần bóng vẫn nằm trên vạch, trận đấu vẫn tiếp tục.
Luật và kỹ thuật thực hiện ném biên chính xác
Theo luật IFAB – Law 15, cầu thủ thực hiện ném biên phải tuân thủ đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật sau để quả ném hợp lệ:
- Đứng phía ngoài sân, quay mặt vào khu vực thi đấu.
- Hai chân chạm đất tại thời điểm bóng rời tay (có thể đứng trên hoặc phía sau vạch biên).
- Dùng hai tay, đưa bóng từ phía sau đầu, ném qua đầu theo chuyển động dứt khoát.
- Không được xoay người ném kiểu bóng bầu dục hoặc dùng lực một tay.
- Không được nhấc một chân lên khỏi mặt đất khi bóng rời tay.
- Không được cố tình ném vào người cầu thủ đối phương để tạo lợi thế.
Ngoài ra, một số lưu ý khác trong tình huống thi đấu thực tế:
- Cầu thủ ném biên có thể thực hiện cú ném mạnh, ném xa (Long Throw) phục vụ tấn công như một pha phạt góc.
- Đối phương phải đứng cách vị trí ném biên tối thiểu 2m.
- Thời gian chuẩn bị ném không được kéo dài quá mức – trọng tài có quyền nhắc nhở hoặc thổi phạt câu giờ.
- Không có giới hạn số lần ném biên; bất kỳ cầu thủ nào trên sân cũng có thể thực hiện.
- Không được ghi bàn trực tiếp từ quả ném biên: nếu ném bóng vào lưới đối phương, bàn thắng không được công nhận và đội kia sẽ được hưởng phát bóng; nếu bóng vào lưới đội nhà từ quả ném biên, đội đối phương sẽ hưởng phạt góc.
Ném biên có bắt việt vị không?
Nguồn tin từ S666 chia sẻ: Theo Luật 11 – Luật việt vị của FIFA và IFAB hiện hành: “Một cầu thủ sẽ không bị phạt việt vị nếu nhận bóng trực tiếp từ một quả ném biên, quả phát bóng hoặc quả phạt góc.”
Nghĩa là, khi bóng được ném từ biên vào và cầu thủ nhận bóng trực tiếp từ tình huống đó – dù đang đứng dưới hàng phòng ngự cuối cùng, vẫn sẽ không bị bắt lỗi việt vị.
Vì sao ném biên không tính việt vị?
Lý do luật không áp dụng việt vị cho ném biên có thể tóm tắt theo 3 yếu tố:
- Tính đặc thù của tình huống: Ném biên được thực hiện sát đường biên dọc, góc ném hẹp, không tối ưu để tạo ra cơ hội đặc biệt nguy hiểm. Nếu áp dụng việt vị, đội ném biên gần như không có lựa chọn chiến thuật.
- Khuyến khích lối chơi mở và tăng tính hấp dẫn: Việc cho phép cầu thủ nhận bóng không bị việt vị giúp nhịp trận đấu nhanh hơn, khuyến khích tấn công và phản công tốc độ cao.
- Cân bằng thế trận: Khi bóng ra ngoài biên, đội phòng ngự được tái lập đội hình, vì vậy luật nới lỏng nhằm tránh việc lợi thế quá nghiêng về phòng ngự.
Các tình huống việt vị phổ biến trong bóng đá
Mặc dù ném biên không bị phạt việt vị, nhưng phần lớn các tình huống bóng khác vẫn chịu áp dụng Luật 11. Dưới đây là tổng hợp các dạng việt vị thường gặp:
Đứng dưới hàng thủ và nhận bóng từ đồng đội
Đây là dạng việt vị phổ biến nhất. Một cầu thủ bị coi là việt vị nếu tại thời điểm đồng đội chuyền bóng:
- Đứng tại phần sân đối phương.
- Không có ít nhất 2 cầu thủ đối phương (kể cả thủ môn) giữa anh ta và khung thành.
- Có tham gia vào tình huống bóng: tác động vào bóng, cản trở đối phương hoặc ảnh hưởng diễn biến pha bóng.
Không chạm bóng nhưng vẫn bị phạt
Luật FIFA cập nhật cho phép thổi việt vị đối với cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng:
- cản trở hậu vệ bằng cách che chắn hoặc gây áp lực,
- che tầm nhìn thủ môn,
- tham gia tranh chấp bóng.
Dù không trực tiếp chạm bóng, chỉ cần ảnh hưởng đến tình huống – cầu thủ vẫn có thể bị thổi phạt.
Ghi bàn từ vị trí việt vị
Những người theo dõi S666 CO COM chia sẻ: Nếu một cầu thủ đang đứng ở vị trí việt vị khi bóng rời chân đồng đội và anh ta ghi bàn bằng bất kỳ cách nào (chạm bóng nhẹ hoặc đánh đầu đổi hướng), bàn thắng sẽ bị từ chối.
Thoát việt vị bằng phản xạ nhanh nhưng vẫn bị tính lỗi
Một tình huống thường gây nhầm lẫn: cầu thủ đứng việt vị nhưng khi bóng rời chân đồng đội, họ chạy ngược lại để thoát bẫy rồi ghi bàn. Dù tốc độ nhanh đến đâu, thời điểm xác định việt vị vẫn là lúc bóng được chuyền đi. Do đó tình huống vẫn bị thổi.
Việt vị do VAR xác định
Trong bóng đá hiện đại, VAR đã trở thành công cụ hỗ trợ trọng tài với độ chính xác tới từng centimet. Nhiều bàn thắng bị hủy bởi:
- vai, cánh tay, hoặc một phần cơ thể tấn công vượt qua hậu vệ cuối cùng,
- gót giày hoặc mũi chân vượt qua vạch phòng ngự,
- tư thế việt vị dù không rõ ràng bằng mắt thường.
Các lỗi thường gặp trong ném biên và hình phạt
Ngoài yêu cầu kỹ thuật, FIFA còn quy định rõ hậu quả khi thực hiện ném biên sai:
- Ném sai kỹ thuật (nhấc chân, ném lệch vai, một tay): quyền ném chuyển cho đội đối phương.
- Câu giờ: trọng tài cảnh cáo, có thể rút thẻ vàng.
- Ném bóng trực tiếp trúng đối phương để tạo lợi thế: trọng tài dừng trận và cho ném lại hoặc phạt gián tiếp tùy mức độ.
- Ngăn cản cầu thủ thực hiện ném biên: đối thủ có thể bị thẻ vàng.
Chiến thuật từ ném biên trong bóng đá hiện đại
Ngày nay, ném biên không chỉ là tình huống đơn giản để đưa bóng trở lại sân mà còn được sử dụng như một công cụ chiến thuật:
- Ném xa tấn công: mô phỏng như quả đá phạt góc, tăng áp lực trước vòng cấm.
- Chiến thuật thoát pressing: tạo khoảng trống ngay sát biên, mồi nhử đối phương và mở lối lên bóng.
- Kiểm soát nhịp độ trận đấu: kéo giãn đội hình, giảm nhịp tiến công đối thủ.
- Khai thác cầu thủ chuyên ném biên: nhiều đội tuyển có chuyên gia ném xa, ví dụ như một số cầu thủ từng thi đấu ở Premier League.
Số liệu thống kê trong bóng đá Châu Âu cho thấy trung bình mỗi trận có từ 40 – 50 lần ném biên. Điều này cho thấy khả năng tận dụng tốt tình huống này có thể tạo nên sự khác biệt.
Trường hợp đặc biệt: ném biên và va chạm cầu thủ
Nhiều người thắc mắc: có được cố tình ném bóng vào cầu thủ đối phương để tạo cơ hội hay không?
Theo luật, cầu thủ được phép ném bóng trúng đối thủ nếu không có hành vi bạo lực và nhằm mục đích thi đấu. Tuy nhiên nếu cố tình ném mạnh, gây nguy hiểm, trọng tài có thể thổi phạt và rút thẻ.
Tóm lại, quy tắc bóng đá luôn có những điểm thú vị mà không phải ai cũng nắm rõ, và câu hỏi “ném biên có bắt việt vị không” chính là một trong số đó. Hi vọng thông tin trong bài đã giúp bạn hiểu rõ hơn tình huống thực tế trên sân và biết cách áp dụng khi theo dõi hoặc tham gia thi đấu. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác về luật chơi, chiến thuật hay phân tích bóng đá, hãy để lại bình luận để cùng trao đổi thêm.
