Bệnh dịch tả gà là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất trong chăn nuôi gia cầm, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho người nông dân. Với tỷ lệ tử vong cao và tốc độ lây lan nhanh, bệnh dịch tả gà (Fowl Cholera) là mối đe dọa lớn đối với các trang trại gà tại Việt Nam và trên thế giới. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và các biện pháp phòng ngừa bệnh dịch tả gà, giúp người chăn nuôi bảo vệ đàn gia cầm hiệu quả.
Bệnh dịch tả gà là gì?
Bệnh dịch tả gà là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Pasteurella multocida gây ra, ảnh hưởng chủ yếu đến gà, vịt, ngan và các loại gia cầm khác. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng gà trưởng thành thường dễ mắc hơn. Bệnh được gọi là “dịch tả” vì tốc độ lây lan nhanh và khả năng gây tử vong hàng loạt, tương tự như các dịch bệnh nghiêm trọng khác.
Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, bệnh dịch tả gà đã gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng mỗi năm cho ngành chăn nuôi, đặc biệt ở các tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương và các khu vực miền Bắc. Bệnh có thể bùng phát bất cứ lúc nào nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh tả gia cầm
Về cơ bản, bệnh tả gà do virus Paramyxovirus huyết thanh 1, còn được gọi là virus gây bệnh Newcastle (NDV), thuộc họ Paramyxovididae gây ra. Bệnh còn được gọi là bệnh tả gà và bệnh tả Newcastle.
Khả năng kháng virus gây bệnh tả gia cầm
Virus gây bệnh Newcastle dễ bị tiêu diệt bởi các loại hóa chất, tác nhân vật lý như tia cực tím, thuốc khử trùng như formalin 5%, Novacide, Novasept,… Cần lưu ý rằng virus có thể sống ở nhiệt độ thấp từ 1 đến 4 độ C trong 3 đến 6 tháng và ở nhiệt độ 200°C trong một năm.
Sự lây truyền bệnh tả gia cầm
Nguồn tin từ sv388 cho biết: Bệnh tả gà có thể ảnh hưởng đến gà ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là gà con, vốn có tỷ lệ nhiễm trùng cao. Theo nghiên cứu gần đây, virus tả gà lây lan qua trứng, gây nhiễm trùng ống dẫn trứng. Vỏ trứng bị nhiễm trùng trong quá trình ấp hoặc đẻ.
Ngoài ra, bệnh tả gia cầm có thể lây truyền trực tiếp qua tiếp xúc giữa gà khỏe và gà bệnh. Trong một số trường hợp, môi trường chăn nuôi chứa mầm bệnh và không được khử trùng đúng cách cũng là một nguồn lây nhiễm.
Virus tả gia cầm có thể xâm nhập vào đường hô hấp, đường tiêu hóa, da và niêm mạc thông qua tiếp xúc với thực phẩm, nước và môi trường bị ô nhiễm. Do dễ lây truyền, bệnh tả gia cầm khá phổ biến và lây lan nhanh chóng.
Thời gian ủ bệnh của bệnh tả gia cầm
Dựa trên kinh nghiệm thực tế sau nhiều năm hướng dẫn người chăn nuôi gà, Phòng khám Thú y Việt Anh Viavet khuyến cáo: Bệnh dịch tả gia cầm có thời gian ủ bệnh trung bình từ 5 đến 6 ngày và có thể dao động từ 2 đến 15 ngày.
Triệu chứng của bệnh tả gia cầm
Bệnh tả gia cầm có các triệu chứng khác nhau tùy theo từng thể bệnh. Hiện nay có ba thể bệnh tả với các triệu chứng đặc trưng. Các triệu chứng của ba thể bệnh này để người chăn nuôi có thông tin tổng quát, phát hiện và áp dụng biện pháp điều trị chính xác và nhanh chóng nhất.
- Thể siêu cấp: Đây là thể bệnh tiến triển nhanh, đặc trưng bởi tỷ lệ tử vong cao và thời gian sống kéo dài từ 25 đến 48 giờ. Các triệu chứng điển hình của thể siêu cấp là: chán ăn, mệt mỏi, hôn mê, đau đầu, sốt, khó thở, v.v.
- Thể cấp tính: Ở thể này, gà mái có biểu hiện đói, khát nước và liên tục uống nước, lông xù và mệt mỏi, thường bất động. Các triệu chứng nghiêm trọng hơn bao gồm: gà mái chuyển màu tím, chảy máu, chảy dịch nhầy từ mũi và miệng, sưng thanh quản, thở hổn hển, tiêu chảy kéo dài với phân xanh xám… Ở gà mái đẻ, các dấu hiệu rõ ràng nhất là sản lượng trứng giảm nhanh, trứng nhỏ, chảy máu… và tỷ lệ tử vong lên đến 100%.
- Dạng mãn tính: Dạng mãn tính thường xảy ra sau một đợt bùng phát với các triệu chứng như đầu gà nghiêng sang một bên, chân bị liệt dần, mỏ cụp xuống, khó di chuyển, mất thăng bằng hoặc thậm chí quay tròn khi di chuyển… Với dạng mãn tính, gà sẽ kiệt sức và chết do các vấn đề về hệ hô hấp và thần kinh.
Tổn thương do bệnh tả
Bệnh tích của bệnh tả ở gà khác nhau tùy theo từng loại gà. Để hiểu rõ hơn, Phòng khám Thú y Việt Anh Viavet xin giới thiệu một số bệnh tích thường gặp. Hy vọng quý vị sẽ chú ý theo dõi nội dung này để có cái nhìn chính xác và đầy đủ về bệnh tả gia cầm.
- Gà con hoặc gà thịt : Các tổn thương đáng kể nhất là chảy máu khí quản, chảy máu tuyến dạ dày, phù đầu, sưng mắt và chảy máu ruột. Các tổn thương đặc trưng là chảy máu và đôi khi hoại tử hạch bạch huyết và amidan xuất huyết. Thực quản, dạ dày tuyến và mề có biểu hiện chảy máu nông.
- Ở gà mái đẻ: Dễ dàng nhận biết tình trạng thoái hóa, mềm nhũn và xuất huyết nang trứng. Cụ thể, khí quản của gà mái bị viêm, xuất hiện dịch và chảy máu, các túi khí dày, đục chứa casein bị viêm.
Cách điều trị bệnh dịch tả gà
Những người quan tâm đá gà thomo sv388 chia sẻ: Việc điều trị bệnh dịch tả gà cần được thực hiện nhanh chóng để hạn chế thiệt hại. Dưới đây là các bước điều trị:
- Cách ly gà bệnh: Tách gà có dấu hiệu bệnh ra khỏi đàn để tránh lây lan.
- Sử dụng kháng sinh:
- Các loại kháng sinh như Oxytetracycline, Amoxicillin hoặc Enrofloxacin thường được sử dụng. Liều lượng cần theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Trộn kháng sinh vào thức ăn hoặc nước uống trong 5-7 ngày.
- Hỗ trợ dinh dưỡng: Bổ sung vitamin A, E, C và điện giải để tăng sức đề kháng cho gà.
- Vệ sinh chuồng trại: Phun thuốc khử trùng như Formalin, Iodine hoặc Virkon để tiêu diệt vi khuẩn trong môi trường.
Lưu ý: Việc sử dụng kháng sinh cần được giám sát bởi bác sĩ thú y để tránh lạm dụng, dẫn đến kháng thuốc.
Biện pháp phòng ngừa bệnh dịch tả gà
Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh. Dưới đây là các biện pháp giúp ngăn chặn bệnh dịch tả gà:
Tiêm phòng Vắc-Xin
- Sử dụng vắc-xin dịch tả gà (như vắc-xin Pasteurella) cho đàn gà từ 6-8 tuần tuổi, lặp lại định kỳ theo hướng dẫn.
- Vắc-xin giúp giảm nguy cơ bùng phát bệnh và hạn chế tỷ lệ tử vong.
Vệ sinh chuồng trại
- Dọn dẹp chuồng trại thường xuyên, đảm bảo thông thoáng và khô ráo.
- Xử lý phân và chất thải đúng cách để tránh tích tụ vi khuẩn.
- Khử trùng dụng cụ chăn nuôi, máng ăn và máng uống định kỳ.
Kiểm soát môi trường
- Giữ mật độ chăn nuôi hợp lý, tránh nhốt quá đông gà.
- Kiểm soát côn trùng và động vật gặm nhấm bằng bẫy hoặc thuốc diệt.
- Đảm bảo nguồn nước sạch và thức ăn không nhiễm khuẩn.
Tăng cường dinh dưỡng
- Cung cấp thức ăn giàu dinh dưỡng, bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng.
- Tránh cho gà ăn thức ăn mốc hoặc kém chất lượng.
Theo dõi sức khỏe đàn gà
- Kiểm tra đàn gà hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Ghi chép lịch tiêm phòng và các đợt điều trị để quản lý sức khỏe đàn gà hiệu quả.
Hạn chế lây nhiễm
- Hạn chế người lạ ra vào khu vực chăn nuôi.
- Sử dụng giày dép và quần áo riêng khi chăm sóc gà.
- Cách ly gà mới nhập về trong 7-14 ngày trước khi nhập đàn.
Bệnh dịch tả gà là một mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm, nhưng với sự hiểu biết và các biện pháp phòng ngừa đúng cách, người nông dân có thể bảo vệ đàn gà khỏi thiệt hại. Từ việc tiêm phòng vắc-xin, vệ sinh chuồng trại đến theo dõi sức khỏe đàn gà, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh. Nếu bạn là người chăn nuôi, hãy đầu tư thời gian và nguồn lực để áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh dịch tả gà, đảm bảo năng suất và lợi nhuận bền vững. Với sự cẩn trọng và kiến thức, bạn sẽ vượt qua được thách thức này và phát triển trang trại của mình.
