Bệnh Lơ cô ở gà là bệnh do một loại virus thuộc phân họ Oncoviridae, họ Retroviridae, gây ra, phát triển tốt trong phôi gà và nuôi cấy tế bào. Virus có thể tồn tại trong vài tháng ở nhiệt độ 70°C. Gà mái bị bệnh tiết ra nước bọt và phân, làm lây lan bệnh, đặc biệt là cho gà con, và gà con có thể bị lây nhiễm từ gà mẹ qua trứng.
Bệnh Lơ Cô ở gà là gì?
Bệnh Lơ Cô, hay còn gọi là bệnh Leucosis, là một bệnh truyền nhiễm do virus thuộc nhóm Leukosis/Sarcoma (họ Retroviridae, giống Alpharetrovirus) gây ra. Bệnh đặc trưng bởi sự phát triển của các khối u ở các cơ quan nội tạng như gan, lách, túi Fabricius và buồng trứng. Đây là một căn bệnh nguy hiểm vì nó có thể lây truyền qua nhiều đường, từ mẹ sang con qua trứng (truyền dọc) hoặc từ gà bệnh sang gà khỏe qua phân và nước bọt (truyền ngang). Bệnh thường xuất hiện ở gà trên 4 tháng tuổi, đặc biệt phổ biến ở gà từ 24 đến 40 tuần tuổi, và gây thiệt hại lớn cho các trang trại chăn nuôi quy mô lớn.
Bệnh Lơ Cô có nhiều dạng, trong đó phổ biến nhất là:
- Lymphoid Leucosis (bệnh gan to): Gây khối u ở gan, lách, túi Fabricius.
- Erythroblastosis: Bệnh máu trắng, thường ở gà trên 6 tháng tuổi, gây nhợt nhạt da và mào.
- Myeloid Leucosis: Tạo khối u ở tủy xương hoặc các mô khác.
- Osteopetrosis: Hiếm gặp, gây sưng xương chân (bệnh chân to).
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh Lơ Cô ở gà do virus Avian Leucosis (ALV) gây ra. Virus này có một số đặc điểm nổi bật:
- Tính bền vững: Virus tồn tại được nhiều tháng ở nhiệt độ 7°C, nhưng dễ bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao (50°C trong 8,5 phút hoặc 60°C trong 0,7 phút). Nó cũng nhạy cảm với môi trường pH ngoài khoảng 5-9 và các chất sát trùng thông thường.
- Đường lây truyền:
- Truyền dọc: Virus từ gà mẹ truyền sang gà con qua trứng, đặc biệt qua lòng trắng trứng. Không phải tất cả trứng mang virus đều gây bệnh, với tỷ lệ lây nhiễm dao động từ 12,5% đến 50%.
- Truyền ngang: Virus lây qua phân, nước bọt, hoặc dụng cụ chăn nuôi bị nhiễm bệnh.
- Đối tượng mắc bệnh: Gà trên 4 tháng tuổi, đặc biệt là gà đẻ, dễ mắc bệnh nhất. Các loài gia cầm khác như chim cút, gà gô, hoặc vịt cũng có thể nhiễm bệnh, nhưng hiếm hơn.
Nguồn tin từ 6ff cho biết: Virus ALV tấn công các tế bào lympho và túi Fabricius, gây giảm miễn dịch và hình thành các khối u, làm gà dễ mắc các bệnh truyền nhiễm khác.
Triệu chứng của bệnh Lơ Cô
Thời gian ủ bệnh rất dài, từ 3 tuần đến 9 tháng. Gà gầy yếu, xanh xao, lờ đờ, tiêu chảy, kém ăn, bụng thường xệ, đi đứng như chim cánh cụt. Khối u lớn phát triển trong gan và các cơ quan nội tạng, có thể nhìn thấy được. Bệnh thường mạn tính, một số gà chết cấp tính.
Bệnh tích
Bệnh bạch cầu lympho, còn được gọi là bệnh phì đại gan, đặc trưng bởi một khối u màu trắng đặc trưng, tương tự như các mảng mỡ có kích thước bằng hai hoặc ba hạt ngô, với ranh giới rõ ràng. Gan đột nhiên tăng thể tích gấp 4 đến 5 lần kích thước bình thường. Bề mặt gan sần sùi như hạt kê, hoặc thể tích gan tăng gấp 1,5 đến 2 lần. Các cơ quan khác, chẳng hạn như lách, thận, ruột, hệ bạch huyết và túi Fabricius, đều có khối u phát triển, dẫn đến tử vong ở gà.
- Bệnh hồng cầu hình liềm hay còn gọi là bệnh máu trắng, thường xảy ra ở gà trên 6 tháng tuổi. Ngoài các triệu chứng nêu trên, gà còn có biểu hiện da nhợt nhạt, vàng ở những vùng không có lông, kèm theo tiêu chảy.
- U tủy hay bệnh bạch cầu dòng tủy. Triệu chứng của bệnh này tương tự như bệnh tăng sinh hồng cầu. Điểm khác biệt duy nhất là sự xuất hiện của các tế bào chất xám trong các cơ quan tăng sản.
gan chứa ngũ cốc - U tủy hiếm gặp và bệnh xương hóa đá thường được gọi là bệnh Bigfoot, cả hai bàn chân gà đều sưng, thô ráp và không đều.
Biện pháp phòng ngừa
Những người tham gia đá gà 6ff chia sẻ: Do không có thuốc điều trị đặc hiệu và vaccine phòng ngừa, phòng bệnh là yếu tố quan trọng nhất trong kiểm soát bệnh Lơ Cô. Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:
- Chọn giống sạch bệnh: Mua gà giống từ các cơ sở chăn nuôi an toàn, không có lịch sử nhiễm bệnh Lơ Cô. Kiểm tra đàn gà bố mẹ bằng phản ứng “ngưng kết” để loại bỏ gà mái mang virus.
- Vệ sinh chuồng trại:
- Định kỳ sát trùng chuồng trại bằng các chất như Biodine, Virkon, hoặc Bio-Guard.
- Thay lớp độn chuồng mới sau mỗi đợt nuôi, để chuồng trống ít nhất 2 tuần trước khi nhập đàn mới.
- Rắc vôi bột ở lối ra vào, cống rãnh, và ven tường để tiêu diệt mầm bệnh.
- Hạn chế lây nhiễm:
- Cách ly người lạ, hạn chế ra vào chuồng trại.
- Diệt chuột, côn trùng, và chim hoang để tránh lây lan virus.
- Vệ sinh dụng cụ chăn nuôi và máy ấp trứng kỹ lưỡng.
- Tăng sức đề kháng: Sử dụng các chất bổ sung như Axit hữu cơ Megacid L, Men tiêu hóa Cao tỏi TPs, hoặc Vitamin C (0,5-1 ml tiêm bắp, 3 ngày liên tục) để tăng khả năng miễn dịch và tiêu hóa của gà.
- Kiểm soát dịch bệnh: Nếu phát hiện gà có triệu chứng Lơ Cô, cần cách ly và tiêu hủy ngay lập tức để tránh lây lan.
Điều trị và xử lý khi phát hiện bệnh
Hiện nay, bệnh Lơ Cô không có thuốc điều trị đặc hiệu do virus ALV không đáp ứng với kháng sinh. Khi phát hiện gà mắc bệnh, người chăn nuôi cần:
- Loại bỏ gà bệnh: Tiêu hủy ngay những con có triệu chứng lâm sàng để tránh lây lan. Đây là biện pháp duy nhất để kiểm soát bệnh.
- Tăng cường vệ sinh: Sát trùng chuồng trại, thay lớp độn chuồng, và khử trùng dụng cụ.
- Chăm sóc đàn khỏe: Bổ sung Multivit-Fort (1 ml/2-3 kg trọng lượng, tiêm bắp 2-3 ngày) hoặc Vitamycin (1 gói/4,5 kg trọng lượng, trộn thức ăn 4 ngày) để tăng sức đề kháng cho gà khỏe mạnh.
- Theo dõi đàn: Quan sát kỹ để phát hiện sớm các trường hợp nhiễm bệnh mới.
Bệnh Lơ Cô ở gà là một thách thức lớn trong chăn nuôi gia cầm do tính chất lây lan và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc phòng ngừa thông qua vệ sinh chuồng trại, chọn giống sạch bệnh, và tăng cường sức đề kháng là chìa khóa để kiểm soát bệnh. Người chăn nuôi cần nâng cao kiến thức, theo dõi đàn gà thường xuyên, và phối hợp với bác sĩ thú y để giảm thiểu thiệt hại. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, ngành chăn nuôi gà có thể giảm nguy cơ từ bệnh Lơ Cô và đảm bảo hiệu quả kinh tế bền vững.
