Bệnh tích nước xoang bụng trên gà thường xuất hiện ở giai đoạn 3-6 tuần tuổi hoặc trong thời kỳ đẻ trứng, với các triệu chứng điển hình như: ứ nước trong ổ bụng, viêm phúc mạc, cơ bụng chuyển sang màu xanh đen. Vui lòng theo dõi bài viết sau.
Bệnh tích nước xoang bụng trên gà là gì?
Theo go8, bệnh tích nước xoang bụng (Ascites Syndrome) là hiện tượng trong xoang bụng gà xuất hiện một lượng dịch (nước) bất thường. Tình trạng này khiến bụng gà căng phồng, di chuyển khó khăn, thở gấp và dễ suy kiệt.
Đây không phải là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn hay virus cụ thể gây ra, mà là hội chứng xuất hiện khi cơ thể gà bị rối loạn chuyển hóa và tuần hoàn, thường liên quan đến quá trình nuôi dưỡng, môi trường và sức khỏe tim – phổi.
Nguyên nhân gây bệnh tích nước xoang bụng trên gà
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà go8, để thúc đẩy tăng trưởng và vỗ béo nhanh chóng ở gà, người chăn nuôi đã áp dụng chế độ ăn giàu protein và chất béo (axit béo) có nguồn gốc thực vật, đặc biệt là dầu và dầu tách nước. Tuy nhiên, sự thiếu hụt và mất cân bằng các axit amin thiết yếu, các nguyên tố vi lượng và nhiều vitamin dẫn đến dư thừa axit béo, là nguồn gây ngộ độc. Vitamin và các nguyên tố vi lượng đóng vai trò quan trọng và là thành phần thiết yếu của nhiều enzyme tiêu hóa. Sự thiếu hụt chúng ngăn cản quá trình phân hủy, hấp thụ và bài tiết axit béo dư thừa, dẫn đến ngộ độc và làm gián đoạn quá trình đồng hóa và dị hóa. Quá trình này diễn ra trong một thời gian dài, và nếu không tìm ra giải pháp để cân bằng lại thành phần và chất lượng thức ăn, hiện tượng được mô tả ở trên sẽ xảy ra.
Ngộ độc do dư thừa axit béo dẫn đến suy giảm sức đề kháng, phá hủy cấu trúc và chức năng của gan, thận, khiến cơ thể suy yếu dần. Gà rất dễ bị nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn E. coli và Salmonella, gây rối loạn hô hấp, tiêu hóa, thậm chí tử vong. Nói cách khác, nguyên nhân chính gây ra hiện tượng bệnh lý này là dư thừa axit béo, gây ngộ độc, sau đó là các bệnh thứ phát do vi khuẩn E. coli và Salmonella, cũng như các loại vi khuẩn và nấm khác.
Ngoài ra, giống gà thịt có tốc độ tăng trưởng cao hơn, dẫn đến nhu cầu trao đổi năng lượng cao. Quá trình trao đổi chất của cơ thể cũng tăng nhanh, đòi hỏi nhiều oxy hơn trong quá trình hô hấp. Tuy nhiên, chuồng trại lại kém thông thoáng. Kết quả là hệ hô hấp và tuần hoàn phải làm việc nhiều hơn. Thông gió kém làm tăng lượng khí độc (NH3, SO2, H2S, CO2, v.v.), ảnh hưởng đến quá trình hô hấp. Oxy không được cung cấp đến các mô và cơ quan, dẫn đến lưu thông máu kém, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng giải độc của gan. Kết quả là quá trình tiêu hóa và hấp thụ bị gián đoạn, dẫn đến ứ nước trong khoang bụng.
Các triệu chứng của bệnh tích nước xoang bụng trên gà
Trong đàn, một số con gà có dấu hiệu bụng chảy xệ và sưng phồng, gây khó khăn cho việc di chuyển và vận động. Da bụng, gần hậu môn, có màu tím sẫm hoặc tím xanh. Da bụng mỏng, ít lông và dễ bị bẩn do bụng nặng thường xuyên tiếp xúc với sàn chuồng.
Sau một thời gian, da ở bụng sẽ chuyển sang màu tím hoặc xanh.
Gà ăn kém hoặc bỏ ăn, trở nên lờ đờ, mệt mỏi, gặp vấn đề về tiêu hóa và sau đó chết.
Tỷ lệ mắc bệnh trong đàn thấp (khoảng 2 đến 10%), nhưng phần lớn gà đều bị sưng bụng, da tím tái và chết. Khi bị đuổi, gà bị sưng bụng không chạy được nữa, ngã lăn ra và chết ngay lập tức.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tích nước xoang bụng trên gà
Dấu hiệu điển hình là phù dưới da. Bụng chứa đầy dịch màu vàng nhạt trộn lẫn với nhiều sợi fibrin bám vào các cơ quan nội tạng.
Xương ức đỏ và sung huyết nặng, lách teo. Gan to, sẫm màu, có nhiều đốm ứ huyết hoặc vàng đất sét, cứng. Trên bề mặt gan có một lớp mỏng pseudofibrin màu trắng xám. Khi bóc lớp màng giả, nhiều đốm hoại tử màu trắng xuất hiện. Trong những trường hợp này, gan mềm và dễ vỡ.
Thận to và nhợt nhạt. Phổi phù nề và chứa nhiều dịch. Phế nang đục và có fibrin bám dính mạnh. Tim to và mềm nhũn.
Niêm mạc ruột bị viêm, thành ruột mỏng, lòng ruột chứa thức ăn chưa tiêu hóa nhưng có màu nâu như hội chứng lùn (bệnh gà lùn, bệnh trực thăng).
Buồng trứng teo và thoái hóa, ống dẫn trứng cũng bị viêm và teo, phúc mạc bị viêm và phủ fibrin… Trong một số trường hợp, gan, ruột và dạ dày bị phủ một lớp fibrin dày. Dịch tích tụ trong khoang bụng nhớt và đặc như dầu.
Điều trị tích nước xoang bụng trên gà
Khi phát hiện bệnh, cần điều chỉnh chế độ ăn. Trong nguyên liệu dùng để sản xuất thực phẩm, cần giảm hoặc thậm chí loại bỏ việc sử dụng dầu khô và dầu thực vật, tức là cân bằng lại thành phần dinh dưỡng của chế độ ăn sao cho đủ protein và axit amin, không dư thừa axit béo. Cũng cần chú ý đến nấm mốc và khả năng sản sinh độc tố của thực phẩm.
Bổ sung khoáng chất, vitamin và axit amin thiết yếu. Pha Dufaminovit Oral với liều lượng 1 ml cho 5 lít nước.
Cải thiện quá trình giải độc gan và thận. Kết hợp kháng sinh hiệu quả chống lại vi khuẩn Salmonella và E. coli. Sử dụng Bioberry Liquid để giải độc gan và thận với liều lượng 1 ml cho 1 lít nước (hoặc 1 ml cho 5 kg thể trọng).
Sử dụng kháng sinh Amoxicol với liều lượng 0,11 đến 0,22 g/kg thể trọng để điều trị E. Coli, Salmonella hoặc Colistin 4800 WSP với liều lượng 1 đến 2 g/10 lít nước uống.
Phòng ngừa bệnh tích nước xoang bụng trên gà
Chất lượng thực phẩm phải đảm bảo: Cân bằng giữa protein và chất béo; Cân bằng giữa protein động vật và protein thực vật; Cân bằng giữa protein với vitamin và khoáng chất.
Điều chỉnh lượng thức ăn và số bữa ăn trong ngày. Bạn có thể tăng số bữa ăn hoặc chia thành nhiều bữa ăn trong ngày.
Bổ sung kháng sinh định kỳ để phòng ngừa vi khuẩn E. coli và Salmonella.
Chú ý quản lý nhiệt độ và thông gió lồng ấp trong hai tuần đầu ấp. Vệ sinh lồng ấp kỹ lưỡng và chuẩn bị lồng ấp sạch sẽ, ấm áp và thông thoáng. Trước khi đưa gà con về nhà, hãy bật đèn để tăng nhiệt độ lồng ấp. Nên lắp đặt nhiệt kế để theo dõi nhiệt độ.
Cần đặc biệt chú ý đến điều kiện nhiệt độ, độ ẩm và thông gió của trại giống, bao gồm việc kiểm soát và loại bỏ khí độc (H2S, SO2, NH3, CO2, v.v.).
Để phòng bệnh, bạn có thể sử dụng Gluco KC pha loãng với nước theo tỷ lệ 250 g/20 lít nước, trong 2 giờ mỗi ngày. Thuốc này giúp tăng cường thành mạch và hạn chế tính thấm dịch. Nên cho gà uống All-zym pha loãng với nước theo tỷ lệ 1 g/1 lít nước, trong 3 giờ mỗi ngày. Lưu ý, đối với cả hai loại thuốc trên, gà phải được giải khát hoàn toàn trước khi cho uống thuốc.
Trộn kháng sinh thường xuyên vào thức ăn hoặc hòa tan vào nước để phòng bệnh cho gà như Genta-Tylosin, Ampicolifort, Amoxypen….
Kinh nghiệm thực tế từ người chăn nuôi
Nhiều hộ chăn nuôi gà công nghiệp cho biết:
- Việc giảm tốc độ tăng trưởng bằng cách kiểm soát lượng thức ăn trong giai đoạn đầu có thể hạn chế bệnh tích nước xoang bụng.
- Sử dụng men vi sinh, thảo dược tự nhiên (tỏi, gừng, lá trầu) giúp hỗ trợ tiêu hóa và hô hấp tốt hơn.
- Lắp đặt hệ thống quạt hút, rèm che chuồng nuôi để kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và khí độc hiệu quả.
Một khi bị bệnh tích nước xoang bụng trên gà, việc điều trị hầu như không hiệu quả và chúng phải bị tiêu hủy vì gà bị bệnh tăng cân chậm, tiêu thụ nhiều thức ăn và dễ mắc các bệnh truyền nhiễm khác có thể lây lan sang đàn khác.
