Nhiều người chăn nuôi thắc mắc rằng gà rụt cổ mắt lim dim là dấu hiệu của bệnh gì và cách xử lý ra sao? Triệu chứng rụt cổ kèm mắt lim dim tuy không đặc hiệu nhưng lại là cảnh báo cho nhiều bệnh lý nguy hiểm ở gà. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị phù hợp cho hiện tượng này.
Gà rụt cổ mắt lim dim là bệnh gì?
Theo King 88, hiện tượng gà rụt cổ, mắt lim dim có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu gà khỏe mạnh bình thường mà chỉ có biểu hiện rụt cổ và mắt lim dim, rất có thể do gà bị trúng gió, lạnh hoặc căng thẳng tạm thời. Tuy nhiên, nếu tình trạng này đi kèm với các dấu hiệu bệnh lý khác, đó có thể là biểu hiện của các bệnh truyền nhiễm hoặc nhiễm ký sinh trùng. Trong số đó, bốn bệnh phổ biến nhất thường liên quan đến triệu chứng này là:
- Bệnh Newcastle (còn gọi là bệnh gà rù)
- Bệnh Gumboro (bệnh truyền nhiễm bursal)
- Bệnh tụ huyết trùng
- Bệnh nhiễm khuẩn do E. coli (bệnh Ecoli)
Mỗi bệnh đều có những dấu hiệu đặc trưng riêng nhưng chung quy đều gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, hệ hô hấp hoặc sức khỏe tổng thể của gà khiến chúng mệt mỏi, rụt cổ, mắt lim dim do yếu và thiếu sức sống.
Nguyên nhân gây hiện tượng gà rụt cổ mắt lim dim
Nhiễm virus và vi khuẩn
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà King88, bệnh Newcastle, Gumboro, Marek hay cúm gia cầm đều là những bệnh do virus gây ra, tấn công hệ thần kinh và hô hấp khiến gà sốt cao, mệt mỏi, rụt cổ và mắt lim dim. Cụ thể:
- Sốt cao, rụt cổ, mắt lim dim, giảm hoạt động.
- Chán ăn, gầy sút nhanh chóng.
- Virus tác động khiến gà mất khả năng điều khiển cơ bắp bình thường, dẫn đến rụt cổ, yếu mắt.
Ký sinh trùng bên trong và bên ngoài
Ký sinh trùng như sán dây, giun tròn, ve, rận gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe gà:
- Mệt mỏi, giảm ăn uống.
- Lông xù, mắt lim dim.
- Thân hình co rụt, cổ kéo sát người.
Ký sinh trùng làm giảm hấp thu dinh dưỡng, làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các bệnh khác phát triển.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý
Thiếu vitamin A, D, E và các khoáng chất cần thiết sẽ khiến gà mệt mỏi, mắt lim dim và rụt cổ. Cho ăn không đủ hoặc thức ăn kém chất lượng cũng góp phần làm gà suy nhược và tăng nguy cơ bệnh tật.
Stress và điều kiện nuôi kém
Môi trường nuôi quá lạnh hoặc quá nóng, chuồng trại bẩn, đông đúc gây stress cho gà. Stress kéo dài khiến gà rụt cổ, mắt lim dim, ít vận động và giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.
Triệu chứng nhận biết gà rụt cổ mắt lim dim do bệnh
Dưới đây là những dấu hiệu thường thấy khi gà bị bệnh liên quan đến hiện tượng rụt cổ và mắt lim dim:
- Rụt cổ, mắt lim dim là dấu hiệu rõ ràng nhất.
- Gầy yếu, giảm cân nhanh, cơ bắp nhão.
- Lông xù, mất bóng mượt.
- Khó thở hoặc có tiếng khò khè (bệnh hô hấp).
- Tiêu chảy hoặc phân bất thường, có thể kèm ký sinh trùng.
- Ít vận động, đứng lắc lư, biểu hiện suy nhược hoặc bệnh thần kinh.
- Mắt đỏ hoặc chảy dịch (đặc biệt trong bệnh Newcastle, Marek, cúm gia cầm).
Phân biệt gà rụt cổ mắt lim dim do bệnh và do yếu tố tự nhiên
| Yếu tố | Biểu hiện | Nhận định |
|---|---|---|
| Bệnh lý | Rụt cổ kéo dài, mắt lim dim, kèm triệu chứng toàn thân (ăn kém, phân lỏng, lông xù) | Cần điều trị y tế |
| Thời tiết / Stress tạm thời | Rụt cổ nhẹ, mắt nhắm hờ, ăn uống bình thường, nhanh hồi phục | Cải thiện môi trường và dinh dưỡng |
| Sau mệt mỏi / Vận động | Rụt cổ ngắn, mắt lim dim tạm thời, gà nhanh hồi phục | Không phải bệnh |
Cách chữa cụ thể các bệnh gây gà rụt cổ mắt lim dim
Gà rụt cổ mắt lim dim do bệnh Ecoli
Bệnh Ecoli làm gà mệt mỏi, rụt cổ, mắt lim dim, kèm triệu chứng ủ rũ, kém ăn, lông xù, đi ngoài phân loãng màu vàng xanh hoặc có dịch nhầy. Để điều trị:
- Sử dụng kháng sinh Florfenicol kết hợp Doxycycline theo liều lượng hướng dẫn.
- Dùng thuốc liên tục trong 3–5 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Đảm bảo vệ sinh chuồng trại, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để tăng sức đề kháng.
Gà bị rụt cổ chướng diều do tụ huyết trùng
Đặc điểm bệnh tụ huyết trùng gồm mào tích sưng to, đi ngoài phân lỏng màu vàng, rụt cổ và mắt lim dim:
- Dùng kháng sinh Amoxicillin pha trong nước uống: 1g/2 lít nước uống 5-6 ngày hoặc 1g/3 lít nước uống 5 ngày liên tục.
- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, giảm stress cho đàn gà.
Gà rụt cổ do bệnh Newcastle (gà rù)
Bệnh Newcastle kèm theo phân trắng xanh, uống nhiều nước, rụt cổ mắt lim dim. Bệnh này không có thuốc đặc trị:
- Cách ly kịp thời những con bệnh để tránh lây lan.
- Tiêm phòng vắc xin Newcastle cho toàn đàn theo lịch định kỳ.
- Bổ sung thuốc tăng sức khỏe, trợ lực, cho uống dung dịch điện giải (ví dụ Gluco-KC) để hỗ trợ phục hồi.
Gà rụt cổ do bệnh Gumboro
Bệnh Gumboro làm gà xù lông, rụt cổ, phân trắng nhớt, lông hậu môn dính phân. Vì bệnh do virus nên không có thuốc đặc trị:
- Sử dụng kháng thể Gumboro tiêm cho gà theo hướng dẫn thú y.
- Kết hợp thuốc bổ gan thận, vitamin tổng hợp và chất điện giải giúp gà nhanh hồi phục.
- Chú ý vệ sinh và chăm sóc tốt để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Khi nào cần can thiệp y tế ngay lập tức?
- Gà rụt cổ mắt lim dim kéo dài trên 24-48 giờ không cải thiện.
- Kèm theo dấu hiệu ăn uống kém, phân bất thường, thở khó hoặc mắt sưng.
- Gà có biểu hiện nhảy loạn, co giật hoặc bất tỉnh.
- Trong các trường hợp này, cần liên hệ bác sĩ thú y ngay, tránh tự ý dùng thuốc tại nhà.
Hiện tượng gà rụt cổ mắt lim dim có thể do nhiều nguyên nhân, từ yếu tố tự nhiên như trúng gió, stress cho đến các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Newcastle, Gumboro, tụ huyết trùng và Ecoli. Việc phát hiện sớm và phân biệt đúng nguyên nhân sẽ giúp người chăn nuôi có phương án xử lý phù hợp, giảm thiểu tổn thất kinh tế và bảo vệ sức khỏe đàn gà hiệu quả.
