Công ty nước ngoài đổ vào Việt Nam đón TPP

Trước khi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được thông qua, các công ty nước ngoài đã lên kế hoạch mở rộng ở Việt Nam và Malaysia, hai nền kinh tế đang phát triển nhanh ở khu vực Đông Nam Á và có tăng trưởng phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu - tờ Wall Street Journal cho biết.

Các công ty sản xuất hàng dệt may, găng tay cao su, và xe đạp nằm trong số những doanh nghiệp đang xem xét khả năng tăng sản xuất tại Việt Nam và Malaysia để hưởng lợi từ tiềm năng tăng trưởng xuất khẩu mà TPP mang lại. Nhờ TPP, hàng rào thuế quan đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam được hạ xuống ở hàng loạt thị trường, bao gồm Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Theo một phân tích của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson có trụ sở ở Washington D.C., Mỹ, thỏa thuận thương mại khổng lồ TPP được coi là nhân tố thay đổi cuộc chơi đối với nền kinh tế Việt Nam và Malaysia. Đến năm 2025, địa vị thành viên TPP có thể giúp xuất khẩu của Việt Nam tăng thêm 29%, trong khi xuất khẩu của Malaysia tăng 12%, theo dự báo của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.

Bà Deborah Elms, Giám đốc điều hành Trung tâm Thương mại châu Á, cho rằng thỏa thuận cuối cùng đạt được về TPP có vẻ như là “thỏa thuận tự do hóa thương mại tuyệt vời nhất mà chúng tôi chứng kiến trong 20 năm”. “Tôi kỳ vọng vốn đầu tư nước ngoài sẽ đổ mạnh vào Đông Nam Á khi văn kiện chính thức của thỏa thuận được công bố”, bà Elms nói.

TPP hiện có 12 thành viên, chiếm 40% GDP toàn cầu. Tuy vậy, những thành viên nhỏ hơn trong TPP có khả năng sẽ hưởng lợi nhiều hơn.

Chẳng hạn, Việt Nam và Malaysia là hai nước hiện không có thỏa thuận thương mại tự do nào với Mỹ, một thị trường khổng lồ cho cả nguyên vật liệu thô và hàng sản xuất. Hiện nay, khi TPP chưa được thực thi, các công ty xuất khẩu hàng hóa từ các nền kinh tế này sang Mỹ đều phải chịu thuế đối với mọi sản phẩm được nhập khẩu vào đất Mỹ.

Một khi có hiệu lực, TPP sẽ cho phép các nền kinh tế thành viên được hưởng ưu đãi thông qua dỡ bỏ hoặc cắt giảm thuế quan ở hầu hết các lĩnh vực. Nhờ đó, các nền kinh tế này sẽ có lợi thế so với các đối thủ khác như Trung Quốc, Thái Lan và Indonesia - là những nước đứng ngoài TPP.

Thuế quan đối với hàng dệt may xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ được các chuyên gia dự báo sẽ dần dần giảm qua nhiều năm để về mức gần 0% từ mức 17% hiện nay. Trong vòng 1 năm tính đến tháng 7/2015, giá trị xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Mỹ là 10,8 tỷ USD - theo thống kê của Mỹ.

Malaysia, một trong những nước xuất khẩu cao su và dầu cọ lớn nhất thế giới, đồng thời cũng sản xuất ôtô và phụ tùng điện tử, đạt kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ hơn 30 tỷ USD sang Mỹ trong năm 2014.

“Chúng tôi đã chờ đợi điều này từ lâu”, ông Tang Chong Chin, Giám đốc điều hành của công ty may mặc United Sweethearts Garments của Malaysia, hồ hởi nói. “Sau vài năm, tôi tin là toàn bộ chuỗi cung cấp sẽ thay đổi”.

United Sweethearts đã lên kế hoạch mở một nhà máy thứ hai ở Việt Nam, và TPP sẽ càng đẩy nhanh kế hoạch này - ông Tang cho biết. Công ty này xuất khẩu hơn 2/3 lượng sản phẩm hàng năm sang Mỹ và dự kiến doanh thu có thể tăng gấp đôi trong vòng 5 năm nếu hàng rào thuế quan được dỡ bỏ.

Hiện nay, các quốc gia không có FTA với Mỹ đang phải đối mặt với mức thuế quan hàng dệt may có thể lên tới 10% hoặc hơn tùy thuộc vào loại sản phẩm.

Trong khi đó, công ty sản xuất găng tay cao su lớn thứ nhì Malaysia về sản lượng là Supermax Corporation đang kỳ vọng doanh số tăng mạnh nhờ TPP. Giám đốc điều hành công ty này, ông Dato Seri Stanley Thai, cho biết ông hy vọng mức thuế 16% đánh vào sản phẩm găng tay y tế mà công ty này xuất khẩu sang Canada, một thành viên TPP, sẽ được dỡ bỏ.

Ông David Hon, Giám đốc điều hành của công ty sản xuất xe đạp gấp Dahon có trụ sở ở California, cho biết ông sẽ chờ văn kiện TPP chính thức được công bố để xác định xem các quốc gia tham gia sẽ được hưởng ưu đãi như thế nào, từ đó có cơ sở cân nhắc chuyển sản xuất từ Trung Quốc và châu Âu sang Việt Nam và Malaysia.

Ông Hon cũng nói sẽ phải cân nhắc giữa một bên là thuế quan giảm nhờ TPP, một bên là các điều kiện thương mại khác. Chẳng hạn, chuỗi cung cấp ở Malaysia và Việt Nam trong lĩnh vực xe đạp chưa được phát triển như ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, khi TPP được thực thi, “theo lẽ tự nhiên chúng tôi có khuynh hướng nghiên về về mua hàng từ các nước TPP và chuyển nhà máy của chúng tôi tới đó”, ông Hon nói.